„Jestem zaszczycony wyróżnieniem, przyjmuję je świadomy, iż wiąże się ono z nazwiskiem odważnego człowieka, znakomitego poety oraz eseisty. Mam nadzieję, że potrafię stanąć na wysokości przykładu, jaki Herbert daje swoim życiem oraz twórczością także dziś, w mrocznych czasach gniewu i chaosu. Jestem dumny, że mogę zaliczyć się do grona tych, którzy wierzą, że w każdym z nas jest cząstka walcząca o coś więcej niż tylko przetrwanie, że poświadczamy naszą godność budując – jakby to powiedział sam Herbert – »tablice wartości«” – dziękował za wybór laureat.

Urodzony w roku 1939, Breytenbach jest poetą, prozaikiem, eseistą, autorem sztuk teatralnych oraz malarzem, obok J. M. Coetzee’go najbardziej znanym twórcą wywodzącym się z Republiki Południowej Afryki. Opublikował około pięćdziesięciu książek.

W latach 60., mieszkając we Francji, zaangażował się w ruch skierowany przeciwko apartheidowi w RPA. W roku 1975 przyjechał do tego kraju posługując się fałszywym paszportem, mając zamiar pomagać w organizacji związków zawodowych wśród czarnoskórej ludności. Został aresztowany, oskarżony o działalność terrorystyczną, skazany na dziewięć lat więzienia. Dzięki międzynarodowym protestom zwolniono go po siedmiu latach, wyjechał wtedy do Francji i przyjął francuskie obywatelstwo. Od tego czasu został laureatem wielu nagród literackich, wykładał m.in. na New York University, wystawiał obrazy w galeriach na całym świecie. Obecnie mieszka częściowo we Francji, częściowo w Republice Południowej Afryki.

Pierwszą książką poetycką Breytena Breytenbacha w języku polskim był tom „Cały czas” (1980). W 2016 roku Breytenbach brał udział w Festiwalu im. Czesława Miłosza, z tej okazji wydano zbiór „Refren podróżny. Wiersze wybrane”.

„Mój mąż zawsze podkreślał, że o formacie pisarza świadczy nie tylko jego talent, ale również, a może nawet przede wszystkim, charakter, moralna postawa. Jednemu ze swych młodszych kolegów dał nawet radę: »nigdy nie zabłądzisz, jeśli będziesz z tymi, których biją, i z tymi, których mniej«. Cieszę się, że w tym roku Jury wybrało twórcę, który połączył wybitny talent z tak bezkompromisową postawą, opowiedzeniem się po stronie krzywdzonych” – powiedziała Katarzyna Herbert, wdowa po poecie i założycielka Fundacji jego imienia.

Międzynarodowa Nagroda Literacka im. Zbigniewa Herberta to wyróżnienie na polu literatury światowej – przede wszystkim w dziedzinie poezji. Przyznawana jest od 2013 roku za wybitne dokonania artystyczne i intelektualne, nawiązujące do idei, które przyświecały twórczości Zbigniewa Herberta.

Laureata Nagrody wskazało międzynarodowe jury, w skład którego weszli poeci, eseiści, tłumacze i wydawcy: Jurij Andruchowycz (Ukraina), Edward Hirsch (USA), Michael Krüger (Niemcy), Jarosław Mikołajewski (Polska) oraz Mercedes Monmany (Hiszpania).

„Breytenbach jest wybitnym poetą i wybitnym człowiekiem. Cechą jego wierszy i poematów jest moralne napięcie, rozległość i dynamika wyobraźni. Cechą jego człowieczeństwa – nakaz bycia po stronie słabszych, niezgoda na przemoc, dyskryminację. Wartość ludzka przyniosła mu podziw i siedem lat więzienia. Wartość poetycka przynosi mu dzisiaj Nagrodę im. Zbigniewa Herberta” – uzasadniał wybór Jarosław Mikołajewski.

„Breytenbach jest najbardziej utalentowanym i twórczym poetą białej Afryki. Jego książki podróżnicze poświęcone Afryce Południowej czasów po apartheidzie ukazują nadal nierozwiązane problemy: konflikt mentalności, jaki trwa między zamieszkującymi ją społecznościami” – podkreślał Michael Krüger, zaś Jurij Andruchowycz dopowiadał: „nagradzamy przedstawiciela języka afrikaans - języka, któremu grozi dziś zniknięcie z powierzchni ziemi. Breytenbach przedłuża jego istnienie tworząc poezję, czyniąc ją niejako cząstką ruchu oporu”.

Uroczystość wręczenia Nagrody laureatowi odbędzie się 25 maja 2017 w Warszawie.

Partnerem strategicznym Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta 2017 jest Fundacja PZU. Partnerami Fundacji im. Zbigniewa Herberta są: Instytut Adama Mickiewicza, Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie oraz Biblioteka Narodowa. Patronami medialnymi są: Polskie Radio i TVP Kultura.

Więcej informacji o Międzynarodowej Nagrodzie Literackiej im. Zbigniewa Herberta:

• www.fundacjaherberta.com

• www.facebook.com/FundacjaHerberta