Egiptolog dr Wojciech Ejsmond, twórczyni onkologopedii (nowej specjalności w dziedzinie logopedii) – dr hab. Agnieszka Hamerlińska, prof. ucz., reżyser dr Jan P. Matuszyński, prekursorka badań w zakresie przywództwa edukacyjnego w Polsce – prof. dr hab. Joanna Madalińska-Michalak, twórczyni międzynarodowego konsorcjum badawczo-naukowego i szkoleniowego z partnerami zagranicznymi ELIT – dr hab. Monika Płużyczka, prof. ucz., filozof i twórca autorskiego systemu filozofii hermeneutycznej – prof. dr hab. Andrzej Przyłębski oraz badacz dziejów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w czasie II wojny światowej – dr hab. Zbigniew Wawer, prof. ucz. to laureaci pierwszej edycji Nagrody Instytutu De Republica za wybitne osiągnięcia naukowe. Uroczystość wręczenia wyróżnień odbyła się 5 października 2022 roku w Warszawie.

– Czym byłyby konferencje czy seminaria organizowane przez Instytut De Republica, gdyby nie wybitne grono ekspertów, prelegentów z różnych dziedzin naukowych? Na czym opierałaby się działalność wydawnicza Instytutu, gdyby nie wybitni autorzy publikacji naukowych? To właśnie naukowcom, uczonym, badaczom, ekspertom, przedstawicielom świata nauki i sztuki chcemy dzisiejszego wieczoru serdecznie podziękować. – wskazała Paulina Szczepańska, p.o. Dyrektora Instytutu De Republica, otwierając uroczystość.

Ideą towarzyszącą Nagrodzie Instytutu De Republica jest wspieranie i promocja najzdolniejszych młodych uczonych, prowadzących badania w dziedzinie nauk humanistycznych, społecznych i sztuki,  a także docenienie wybitnych polskich naukowców, którzy swoją pracą, całym dorobkiem naukowym oraz działalnością międzynarodową są inspiracją dla młodych pokoleń. – Ważne jest to, że z jednej strony promuje się i daje szansę młodym naukowcom, którzy dopiero zaczynają swoją pracę i badania, gdyż w ten sposób doceniamy ich wielki potencjał. Z drugiej strony  trzeba zawsze doceniać  tych,  którzy promują polską naukę oraz myśl, , i są ambasadorami Polski w świecie nauki – powiedział w słowie skierowanym do uczestników uroczystości minister – członek Rady Ministrów Łukasz Schreiber.

Zgromadzeni goście wysłuchali także listu przygotowanego przez Marszałek Sejmu Elżbietę Witek. Zaznaczyła w nim, jak ważne z punktu widzenia każdego człowieka jest docenianie nauk humanistycznych. Zwracając się bezpośrednio do kandydatów, napisała: U progu czwartej rewolucji przemysłowej, państwa działania są niezwykle ważne, bowiem nauki ścisłe i techniczne nie dają odpowiedzi o sens życia, wymiar człowieczeństwa i etyczne fundamenty. Nie podpowiadają również, jak uporządkować wewnętrzny świat, jakimi wartościami się kierować, na co trzeba zwrócić uwagę.

W konkursie mogli uczestniczyć młodzi naukowcy, którzy na wczesnym etapie kariery,  wykazują potencjał do szybkiego osiągnięcia pozycji liderów w swojej dziedzinie oraz wszyscy naukowcy (bez ograniczenia wiekowego) posiadający znaczący dorobek naukowy. Kandydatów do Nagrody mogły zgłaszać uczelnie, podstawowe jednostki organizacyjne uczelni, instytuty badawcze, jednostki naukowe i komitety naukowe Polskiej Akademii Nauk, wydziały lub komisje Polskiej Akademii Umiejętności, stowarzyszenia naukowe oraz osoby prywatne. – Napłynęło blisko sto zgłoszeń kandydatów. Pochodziły z kilkudziesięciu różnych jednostek naukowych z całej Polski. Zgłoszono reprezentantów archeologii, filozofii, historii, językoznawstwa, literaturoznawstwa, nauk o kulturze i religii, nauk o sztuce, ekonomii, nauk o bezpieczeństwie o komunikacji społecznej i mediach, nauk o polityce i administracji, nauk o zarządzaniu, nauk prawnych, socjologii, pedagogiki i psychologii. Olbrzymią satysfakcją dla nas było także  to, że najwięcej zgłoszeń napłynęło w kategoriach dla młodych naukowców – przedstawiła Joanna Gepfert, Zastępca Dyrektora Instytutu De Republica.

Wyróżnienia zostały wręczone w pięciu kategoriach: nauki humanistyczne, nauki społeczne, sztuka, za cały dorobek naukowy oraz za działalność międzynarodową. W dwóch kategoriach nagrody przyznano ex aequo. – Trudność naszej pracy polegała na nieporównywalności dorobków oraz dzieł, które do nas dotarły. Dlatego kapituła głosowała. Wyniki głosowania były wymierne, każdy z nas dysponował określoną ilością głosów. W dwóch przypadkach głosy kapituły rozbiły się idealnie po połowie. Chodzi o kategorie dotyczące dorobku naukowego oraz działalności międzynarodowej. W tej sytuacji, kapituła postanowiła, by w tych dwóch kategoriach uhonorować i powołać na laureatów po dwie osoby, które uzyskały najwyższą, równą liczbę punktów – podsumowała prof. dr hab. Genowefa Grabowska, przewodnicząca kapituły konkursu. W jej składzie znaleźli się także: prof. dr hab. ks. Waldemar Graczyk, prof. dr hab. Radosław Zenderowski, prof. dr hab. Michał Kopczyński, dr hab. Czesław Kłak, prof. ucz., prof. dr hab. Bogdan Szlachta, dr hab. Tomasz Korpysz, prof. ucz. oraz prof. Janusz Górski.

Lista osób nagrodzonych:

1. W dziedzinie nauk humanistycznych: dr Wojciech Ejsmond
   (Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN)
2. W dziedzinie nauk społecznych: dr hab. Agnieszka Hamerlińska, prof. ucz.
   (Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu)
3. W dziedzinie sztuki: dr Jan P. Matuszyński
   (Instytut Sztuk Filmowych i Teatralnych Szkoły Filmowej im. K. Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach)
4. Za działalność międzynarodową w dziedzinie nauk humanistycznych, społecznych lub sztuki (ex aequo):

• prof. dr hab. Joanna Madalińska-Michalak
  (Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego)
• dr hab. Monika Płużyczka, prof. ucz.
  (Wydział Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego)

1. Za cały dorobek naukowy w dziedzinie nauk humanistycznych, społecznych lub sztuki (ex aequo):

• prof. dr hab. Andrzej Przyłębski
  (Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu)
• dr hab. Zbigniew Wawer, prof. ucz.
  (Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie)
  

Wszyscy laureaci otrzymali statuetkę zaprojektowaną przez dr. hab. Macieja Zychowicza, prof. ucz. oraz nagrody pieniężne. Każda  z nagrodzonych osób będzie miała możliwość wydania własnej publikacji w Wydawnictwie Instytutu De Republica w ciągu dwóch lat od otrzymania nagrody.

Fot. Instytut De Republica / Konrad Zalewski